Diyabetin Akut Komplikasyonları Nelerdir?

Ekim 9, 2024
diyabetin akut komplikasyonları nelerdir

Diyabet, metabolik bir hastalık olup vücudun kan şekerini düzenleme yeteneğinde bozulmalar meydana getirir. İnsülin hormonunun yetersiz üretimi ya da vücudun bu hormona karşı duyarsız hale gelmesi, kan şekeri seviyelerinin kontrol edilememesine yol açar. Diyabetin uzun vadeli etkileri kadar akut komplikasyonları da ciddi sorunlara neden olabilir. Akut komplikasyonlar genellikle ani gelişir ve acil tıbbi müdahale gerektirir. Bu yazıda diyabetin başlıca akut komplikasyonlarını değinerek, bilimsel veriler ışığında diyabet yaralarının tedavisinde hiperbarik oksijen tedavisinin (HBOT) etkilerini ele alacağız.

Diyabetik Ketoasidoz (DKA)

Diyabetik ketoasidoz (DKA), genellikle Tip 1 diyabet hastalarında görülen, ancak bazı durumlarda Tip 2 diyabet hastalarını da etkileyebilen ciddi bir komplikasyondur. Bu durum, vücudun insülin eksikliği nedeniyle enerji üretmek için yağları yakması sonucu ortaya çıkar. Yağlar parçalandığında ketonlar adı verilen asidik bileşikler üretilir ve bu da kanın asidik hale gelmesine neden olur.

DKA’nın Belirtileri:

  • Şiddetli susuzluk ve sık idrara çıkma
  • Yorgunluk ve halsizlik
  • Bulantı, kusma ve karın ağrısı
  • Ketonların neden olduğu meyvemsi nefes kokusu
  • “Kussmaul” solunumu olarak bilinen derin ve hızlı nefes alma
  • Bilinç bulanıklığı ve koma

DKA, özellikle insülin tedavisinin aksatıldığı, enfeksiyon veya ağır stres gibi durumlarda ortaya çıkma eğilimindedir. 2021 yılında yapılan bir meta-analize göre, DKA’ya bağlı ölümlerin %1-2 oranında görüldüğü belirtilmiştir. Hastanede tedavi edilmesi gereken aksi takdirde ölümcül olabilen DKA, acil tıbbi müdahale gerektiren bir durumdur ve intravenöz insülin tedavisi, sıvı replasmanı ve elektrolit dengesi sağlanması ile kontrol altına alınabilir.

Hiperglisemik Hiperosmolar Sendrom (HHS)

Hiperglisemik hiperosmolar sendrom (HHS), Tip 2 diyabet hastalarında sık görülen bir diğer akut komplikasyondur. Bu sendrom, vücudun hala az miktarda insülin ürettiği ancak bu insülinin kan şekeri seviyelerini düzenlemek için yeterli olmadığı bir durumu ifade eder. Sonuç olarak, kan şekeri çok yüksek seviyelere çıkar ve bu durum dehidrasyona ve bilinç bozukluklarına yol açar.

HHS’nin Belirtileri:

  • Aşırı susama
  • İdrar çıkışında artış
  • Ciltte kuruluk ve ısının artması
  • Bilinç bulanıklığı, nöbetler ve koma

HHS, diyabetin nadir ancak ciddi bir komplikasyonudur. 2022 yılında yayınlanan bir çalışmaya göre, HHS hastalarının %15-20’si yaşamını yitirebilmektedir. Bu oran, DKA’ya göre oldukça yüksektir ve yaşlı bireylerde veya kronik hastalıklara sahip olanlarda daha sık görülür. Hastanede yapılabilecek olan Tedavi, intravenöz sıvılar, insülin tedavisi ve elektrolit dengesinin yeniden sağlanması üzerine kuruludur.

Hipoglisemi

Hipoglisemi, kan şekerinin normal seviyelerin altına düşmesi durumudur ve diğer komplikasyonlara göre daha sık karşılaşılır. Genellikle diyabet tedavisinde kullanılan ilaçlar, özellikle insülin ve oral hipoglisemik ajanlar, nedeniyle ortaya çıkar. Beyin, enerji kaynağı olarak yalnızca glikoz kullanabildiği için hipoglisemi ciddi beyin fonksiyon bozukluklarına yol açabilir.

Hipogliseminin Belirtileri:

  • Terleme, titreme ve çarpıntı
  • Baş dönmesi, bulanık görme
  • Hızlı kalp atışı
  • Yorgunluk ve sinirlilik hali
  • Bilinç kaybı ve nöbetler

2019 yılında yapılan bir çalışma, diyabetli hastaların %25’inin yılda en az bir kez hipoglisemik atak yaşadığını göstermektedir. Hızlı şeker alımı (örneğin glikoz tabletleri) genellikle hipoglisemi ataklarını tedavi etmek için kullanılır.

Diyabetik Ayak Yaraları ve Hiperbarik Oksijen Tedavisi

Diyabet, dolaşım sistemi üzerindeki olumsuz etkileri nedeniyle yara iyileşme sürecini de büyük ölçüde yavaşlatır. Diyabetik ayak yaraları, genellikle kan dolaşımının yetersizliği ve sinir hasarı sonucu gelişir. Bu yaralar, enfeksiyon kapma riskinin yüksek olması ve iyileşme sürecinin uzun olması nedeniyle ciddi komplikasyonlar doğurabilir. Hatta bu yaralar, gerekli tedavi uygulanmadığında amputasyon gerektirebilir.

Diyabetik Ayak Yaralarının Tedavisi

Diyabetik yaraların tedavisinde yaygın olarak uygulanan yöntemler arasında yara bakım protokolleri, enfeksiyon kontrolü, cerrahi müdahaleler ve özel ayakkabı kullanımı yer alır. Ancak hiperbarik oksijen tedavisi (HBOT), özellikle inatçı yaralarda yeni bir tedavi seçeneği olarak dikkat çekmektedir.

Hiperbarik Oksijen Tedavisinin Etkileri

Hiperbarik oksijen tedavisi, hastanın yüksek basınçlı bir ortamda %100 saf oksijen soluduğu bir tedavi yöntemidir. Bu tedavi, kan dolaşımının zayıf olduğu dokulara daha fazla oksijen taşınmasını sağlar. Ayrıca HBOT, doku rejenerasyonunu hızlandırarak yara iyileşmesini destekler. Diyabetik yaraların tedavisinde HBOT’nin birkaç önemli etkisi vardır:

  • Doku Oksijenlenmesi: Diyabet, dokulara yeterli oksijenin ulaşmasını engelleyebilir. HBOT, plazma yoluyla oksijen taşınmasını artırarak oksijenin yaralı dokulara ulaşmasını sağlar. Bu sayede iyileşme süreci hızlanır.
  • NeoAnjiyogenezis (Yeni Kılcal Damar Oluşumu): HBOT, yaralı dokularda yeni kılcal damarların oluşumunu destekler. Bu da yara çevresindeki kan akışını artırarak iyileşme sürecine katkıda bulunur.
  • Enfeksiyon Kontrolü: Hipoksik (oksijen eksikliği) ortamlarda enfeksiyon riski daha yüksektir. HBOT, oksijen seviyelerini artırarak vücudun bağışıklık sisteminin enfeksiyonlara karşı daha etkili bir şekilde savaşmasını sağlar. Ayrıca oksijen, bazı bakteri türlerinin (özellikle anaerobik bakterilerin) üremesini engelleyerek enfeksiyonla mücadele eder.

Bilimsel Veriler: Birçok klinik çalışma, HBOT’nin diyabetik yaralar üzerindeki olumlu etkilerini doğrulamıştır. Örneğin, 2020 yılında yapılan bir çalışma, hiperbarik oksijen tedavisi alan diyabetik ayak yarası hastalarının %85’inde yara kapanmasının hızlandığını ve amputasyon oranlarının %15’e kadar düştüğünü göstermiştir. Ayrıca, yara enfeksiyonlarının tedavisinde kullanılan antibiyotiklerin etkinliği de HBOT ile artmaktadır.

Diyabetin Komplikasyonlarıyla Baş Etme

Diyabet hastalarının, akut komplikasyonlarla başa çıkma konusunda bilinçlenmesi ve erken müdahalenin önemini anlaması büyük önem taşır. İyi yönetilen diyabet, bu komplikasyonların çoğunu önleyebilir. Özellikle, kan şekeri düzeylerinin düzenli olarak izlenmesi, sağlıklı beslenme ve egzersiz, diyabetin hem akut hem de kronik komplikasyonlarının önlenmesinde temel unsurlardır.

Diyabetin akut komplikasyonları, hastalar için hayati riskler taşır ve acil müdahale gerektirir. Diyabetik ketoasidoz, hiperglisemik hiperosmolar sendrom ve hipoglisemi gibi durumlar tıbbi açıdan kritik öneme sahiptir. Özellikle diyabetik ayak yaraları gibi komplikasyonlar, hiperbarik oksijen tedavisi gibi yeni ve etkili tedavi yöntemleriyle başarılı bir şekilde iyileştirilebilir. HBOT, yara iyileşmesinde, enfeksiyon kontrolünde ve doku oksijenlenmesinde önemli bir rol oynar. Neoks Hiperbarik Oksijen Tedavi Merkezi, diyabet hastalarına özel olarak geliştirilmiş tedavi yöntemleriyle bu süreçte hastaların yanında olmayı sürdürmektedir. Buraya tıklayarak randevu alabilirsiniz.

    Randevu Alın








    Randevu talebinizi iletmeden önce KVVK ve Gizlilik Politikası'nı kabul etmeniz gerekmektedir.

    Bize yazın
    Hızlı Destek Hattı
    Hızlı Destek Hattı